Świadczenia Podstawowej Opieki Zdrowotnej udzielane są osobom ubezpieczonym, które dokonały wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej POZ poprzez złożenie odpowiedniej deklaracji wyboru, a także uczniom objętym opieką pielęgniarki szkolnej.
Osoby ubezpieczone w NFZ mają prawo wyboru lekarza, a także pielęgniarki i położnej POZ w poradniach mających podpisaną umowę z oddziałem wojewódzkim NFZ.
Ubezpieczony może wybrać tylko jednego lekarza, jedną pielęgniarkę i jedną położną POZ. Przy wyborze nie obowiązuje rejonizacja, nie trzeba zatem korzystać z usług placówki medycznej położonej najbliżej miejsca zamieszkania.
Pacjentom, którzy złożyli deklarację wyboru lekarza POZ, przysługują m.in.:
Pielęgniarka POZ sprawuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad zadeklarowanymi do niej pacjentami. Realizuje, zgodnie z obowiązującym zakresem zadań, zlecenia na zabiegi i procedury medyczne wydane przez lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego.
Położna POZ sprawuje pielęgnacyjną opiekę położniczo-ginekologiczno-neonatologiczną nad kobietami i dziećmi (chłopcami) do 2. miesiąca życia.
Opieka pielęgniarska i położnicza nad ubezpieczonymi realizowana jest w ambulatorium oraz w miejscu zamieszkania pacjenta. Opieka ta odbywa się od poniedziałku do piątku w godz. 8-18 z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. W uzasadnionych medycznie przypadkach świadczenia udzielane są w dniu zgłoszenia, w pozostałych przypadkach - w terminie uzgodnionym z pacjentem.
Pielęgniarka szkolna obejmuje profilaktyczną opieką dzieci i młodzież w wieku od 6. do 18./19. roku życia (wg rocznika od klasy 0 do ostatniej klasy szkoły ponadgimnazjalnej).
Pielęgniarka szkolna nie zapewnia opieki przez cały czas trwania zajęć lekcyjnych w szkole. Jest obecna w szkolnym gabinecie (a w przypadku jego braku - w poradni POZ) od poniedziałku do piątku w wymiarze czasu proporcjonalnym do liczby uczniów objętych opieką oraz z uwzględnieniem planu lekcji.
Po godzinach pracy placówek POZ usługi medyczne świadczone są w formie wieczornej opieki medycznej.
Ubezpieczonym w ramach świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej przysługuje transport sanitarny, w tym także tzw. transport „daleki". Świadczenia te udzielane są w oparciu o zlecenie wystawione przez lekarza POZ. Transport sanitarny zapewniany jest pacjentom od poniedziałku do piątku w godz. 8.00-18.00 z wyjątkiem dni ustawowo wolnych od pracy.
Pacjentowi przysługuje przejazd do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej udzielającego pomocy we właściwym zakresie i z powrotem. W przypadkach, gdy pacjent musi być przewieziony do placówki, która nie jest najbliższa poradni POZ - koszty transportu wynikające z różnicy odległości pomiędzy świadczeniodawcą najbliższym i docelowym pokrywa ubezpieczony.
Transport sanitarny ,,daleki" w POZ przysługuje pacjentom, gdy z przyczyn losowych, niewynikających z ich wyboru, korzystali z leczenia poza granicami kraju - przewóz odbywa się wówczas od granicy kraju do miejsca zamieszkania - lub gdy z przyczyn uzasadnionych wskazaniami medycznymi muszą korzystać ze świadczeń specjalistycznej opieki ambulatoryjnej na terenie innego powiatu.
Zgodę na transport „daleki" wydaje dyrektor oddziału wojewódzkiego NFZ na wniosek pacjenta, jego rodziny lub prawnego opiekuna. Wniosek musi być złożony w uzgodnieniu z lekarzem POZ.